27 Ağustos 2009 Perşembe
İran Sineması'nda kadın üzerine - Abbas Kiorastami / TEN
Filmden bahsetmeden önce biraz İran sinemasında kadının yerini anlatmalıyım ki durumun mühimmiyetini kapasınız.
İran sinemasında kadının ilk göründüğü film 1933 yapımı Dokhtar-e Lor isimli film. Buradaki kadın, başrolde bir çingene rolünde. Dansederek ve şarkı söyleyerek para kazanıyor. İran sinemaseverleri için tabii ki ilginç bir film olduğunu söyleyebiliriz çünkü bir kadının şarkı söyleyerek ve dansederek para kazanması İran için hala ilginç:( Filme çok fazla tepki verilmemiş çünkü kimse ciddiye almamış gerçekçi olmadığı için.
Daha sonraki 10 yıl boyunca da kadınlar, erkekler tarafından yönetilen ve patriarkal ideolojiye yenik düşmüş filmlerde oynamaya devam etmişler.
1960lar boyunca ucuz fantezilere yenik düşen yönetmenler, kadınları yine şarkıcı, dansçı olarak gösterdiğinden, tarlada çalışan, fabrikada çalışan "gerçek" kadınlar hiç yer almamış filmlerde.
1979'daki devrimden sonra, yapımcılar kadınları "dışarıda" göstermekten vazgeçmek zorunda kalmış .Kadınları evinde semaverde çay demlerken, 6 yaşındaki oğluna saygı göstermek zorunda kalırken görüntülüyorlarmış.
2002'de çekilen TEN filmi, bu yüzden bir devrimdir. Film 2 sabit kamerayla, bir arabanın içinde geçer. Sürücü kadındır, araba özel bir alandır ve buarada da arabaya 10 farklı yolcu biner. 2 sabit kamerayla çekildiğinden, diyalogları kaçırdıktan sonra film biraz darlıyor insanı ama zaten asıl amaç da bu bana kalırsa. Kadınlar tek bir mekanda, sizin iki saat katlanamadığınız filmi, hayat boyu yaşarlar. Mesela yolculardan biri kadının oğludur, çocuğu sanki 7 yaşında değil 30 yaşındaymış gibi annesine bağırır, onu dinlemez ve başına gelen herşey için onu suçlar. Kadınsa susmak zorundadır.
Kadın, bir akşamüstü bir fahişe alır arabasına. Fahişeye pek ılımlı da yaklaşmaz, sadece merak eder ilişkilerinin nasıl olduğunu. Fahişe konuşur:
"Bir erkek en son ne zaman sana hediye aldı? Ne zaman güzel sözler söyledi? Müşterilerim bana hediyeler alır, beni severler. Sen hiç sevildin mi?"
0 yorum:
Yorum Gönder